صفحه اصلی > اطلاعات مفید > اختلال تمرکز چیست، راه حل چیست؟
اختلال تمرکز چیست ؟
اختلال تمرکز یک مشکل شناختی است که معمولاً به عدم توانایی فرد در تمرکز و توجه به وظایف و فعالیتهای روزمره خود اشاره دارد. این اختلال میتواند باعث کاهش کارآیی و عملکرد در کار، تحصیل و زندگی شخصی شود .
اختلال تمرکز ممکن است به دلیل عوامل مختلفی از جمله اضطراب، افسردگی، بیماریهای مغزی، نارسایی یا اختلال در سطوح هورمونهای مغزی مانند دوپامین و سرتونین، نقص تغذیه، عوامل محیطی مانند نویز و اختلالات خواب و یا مصرف مواد مخدر و الکلی مشکل ایجاد کند .
علائم اختلال تمرکز چیست ؟
- عدم توانایی در تمرکز بر فعالیتهایی که نیاز به تمرکز و توجه دارند.
- مشکل در پردازش و مرتبسازی اطلاعات.
- فراموشی و اشتباهات مکرر.
- کمبود توجه در موقعیتهایی که نیاز به تمرکز دارند.
- عدم توانایی در تمرکز بر مطالعه و یا تکالیف مدرسه یا دانشگاه.
- خستگی و افزایش استرس.
- اضطراب و عصبانیت.
- عدم توانایی در انجام کارهای روتین و تکراری.
- عدم توانایی در پایان دادن کارها و پروژهها.
- اندازهگیری کم در انجام کارها، یعنی زمان بیشتری نسبت به معمول برای انجام کارها لازم است .
- این علایم ممکن است به شکل جداگانه یا به صورت ترکیبی و در افراد مختلفی به وجود آیند. برای تشخیص این اختلال، بهتر است با یک متخصص روانشناسی یا روانپزشک مشورت کنید .
چه تمرینات مغزی میتواند به بهبود تمرکز کمک کند ؟
تمرینات مغزی میتوانند به بهبود تمرکز و توجه کمک کنند. در زیر چند تمرین مغزی را برای بهبود تمرکز معرفی میکنیم :
تمرین تنفس عمیق : تمرین تنفس عمیق میتواند به کاهش استرس و اضطراب کمک کند و تمرکز را افزایش دهد. برای انجام این تمرین، نفس خود را به طور عمیق و آرام بکشید و سپس آن را به طور کامل تنفس کنید.
تمرین مدیتیشن : مدیتیشن میتواند به کاهش استرس، افزایش تمرکز و حالت آرامش کمک کند. برای انجام این تمرین، به طور مداومبه تنفس خود توجه کنید و با تمرکز بر روی نفس خود، ذهنتان را خالی کنید.
تمرین حل مسئله : تمرین حل مسئله به افزایش تمرکز و توجه کمک میکند. برای انجام این تمرین، یک مسئله یا چالش را انتخاب کنید و با تمرکز کامل بر روی آن، سعی کنید آن را حل کنید.
تمرین بازیهای مغزی : بازیهای مغزی مانند انجام پازلهای ساده، بازی کلمات، بازی حافظه و غیره میتوانند به بهبود تمرکز کمک کنند.
تمرین تمرکز بر روی یک موضوع : برای انجام این تمرین، یک موضوع خاص را انتخاب کنید و به طور کامل به آن تمرکز کنید. میتوانید موضوعاتی مانند یک شیء را با دقت بررسی کنید، به یک موضوع خاص فکر کنید و آن را بررسی کنید یا به یک پروژه خاص تمرکز کنید.
تمرین تمرکز بر روی حواس پرت : در این تمرین، باید به تمرکز کامل بر روی یک موضوع خاص مشغول شوید، در حالی که محیط اطرافتان حاوی حواس پرتی مانند نویز، صداهای محیطی و غیره است. این تمرین به شما کمک میکند تا با حواس پرتیهای محیطیطی، تمرکز و توجه خود را بهبود بخشید.
تمرین تنظیم زمان : تمرین تنظیم زمان میتواند به بهبود تمرکز کمک کند. برای انجام این تمرین، باید برنامهریزی کنید و زمان محدودی برای انجام یک فعالیت خاص تعیین کنید. در این روش باید تمرکز خود را تنها بر روی فعالیت مورد نظر خود تمرکز کنید و از انجام کارهای دیگر در آن زمان خودداری کنید.
تمرین تمرکز بر روی حس : در این تمرین، باید به طور کامل به یک حس خاص، مانند بوی یک گل، صدای باران، یا حتیحسی که درون بدنتان احساس میشود، تمرکز کنید. این تمرین به شما کمک میکند تا بیشتر به حواس حسی خود توجه کنید و تمرکز خود را بهبود بخشید.
به طور کلی، تمرینات مغزی میتوانند به بهبود تمرکز و توجه کمک کنند. اما برای داشتن نتایج مطلوب، بهتر است که این تمرینات را به طور منظم و به صورت روزانه انجام دهید. همچنین، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا از اینکه تمرینات مغزی مشکلی برای شما ایجاد نمیکنند، اطمینان حاصل کنید .
علت به وجود آمدن اختلال تمرکز چیست ؟
علت به وجود آمدن اختلال تمرکز میتواند متنوع باشد و ممکن است به علل فیزیولوژیکی ، رفتاری ، شخصیتی ، روانشناختی و همچنین شرایط زندگی و محیطی مرتبط با فرد بستگی داشته باشد. در زیر به برخی از علل اختلال تمرکز اشاره خواهیم کرد :
اختلالات رفتاری و فرایندهای شناختی : برخی از اختلالات شناختی مانند اختلال نقص توجه/ بیشفعالی و اختلال در یادگیری، میتوانند باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه شوند.
بیماریهای روانی : برخی از بیماریهای روانی مانند افسردگی، اضطراب، اختلالات خلقی، اختلالات خواب و اختلالات شخصیتی میتوانند باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه شوند.
عوامل فیزیولوژیکی : برخی از عوامل فیزیولوژیکی مانند کمبود خواب، مشکلات تغذیهای، بیماریهای جسمی مانند درد مزمن، بیماریهای قلبی و عروقی، بیماریهای شدید کبدی و کلیوی و غیره میتوانند باعث کاهش توانایی تمرکز شوند.
محیط و شرایط زندگی : محیط زندگی مانند محیط کارک، نویز، شلوغی، نورپردازی نامناسب و محیط کاری نامناسب، میتواند باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه شوند.
استفاده نامناسب از فناوری : استفاده بیش از حد از دستگاههای الکترونیکی مانند تلفن همراه، تبلت و کامپیوتر، میتواند باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه شوند.
استرس : استرس مانند استرس شغلی، خانوادگی و زندگی روزمره، میتواند باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه شوند.
مصرف مواد مخدر : مصرف مواد مخدر مانند الکل و مواد مخدر،میتواند باعث کاهش توانایی تمرکز و توجه شوند و به طور کلی، اختلالات کوتاهمدت و بلندمدت در فعالیتهای شناور و شناختی شخص را ایجاد کنند .
با توجه به اینکه علل اختلال تمرکز ممکن است متنوع باشند، برای درمان و مدیریت این اختلال، نیاز است تا علت اصلی آن شناسایی شود. به عنوان مثال، در صورتی که علت اختلال تمرکز ناشی از اختلالات شناختی باشد، ممکن است بهترین راه درمان با مشاوره یا درمانگری رفتاری- شناختی باشد. در صورتی که علت اختلال تمرکزناشی از عوامل فیزیولوژیکی باشد، ممکن است نیاز به مراجعه به پزشک و درمان بیماری اولیه باشد. برای بهبود تمرکز و توجه، ممکن است از داروها، روشهای رفتاری، روشهای مداومترتی و تمرینات مغزی استفاده شود. همچنین، بهتر است در شرایط زندگی خود محیطی مساعد برای تمرکز و توجه ایجاد کنید، مانند کاهش نویز، نورپردازی مناسب، ایجاد شرایط مناسب برای خواب و استراحت، و تنظیم برنامههای کاری و مطالعاتی به صورت منظم .
منابع
- https://www.healthline.com/health/unable-to-concentrate
- https://www.healthline.com/health/mental-health/how-to-improve-concentration#brain-training
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/320165
- https://www.medicalnewstoday.com/articles/324044
- https://www.healthline.com/health/adhd
- https://www.healthline.com/health/clinical-depression
- https://www.healthline.com/health/restless-leg-syndrome
- https://www.healthline.com/health/insomnia
- https://www.healthline.com/health/concussion#_noHeaderPrefixedContent
- https://www.healthline.com/health/chronic-fatigue-syndrome